Binnenkort komt de nieuwe Fotografiereis on-line. Een 9 daagse reis naar IJsland. 

De reisperiode wordt 29 september tot en met  7 oktober 2018

Wil je op de hoogte worden gehouden zodra de inschrijving open is, stuur dan een mailtje naar: info@odeaanijsland.nl

18 januari

Het lijkt wel midden in de nacht als we onze ogen open doen. Het is 07.00 uur en aardedonker. De komende uren zal dat ook nog wel blijven. We zitten in januari, en dan wordt de zon pas om 10.49 uur verwacht terwijl diezelfde zon om 16.28 uur alweer afscheid van ons neemt. Vanuit ons huisje bij Hveragerði is het nog ruim anderhalf uur rijden naar onze bestemming. We willen graag bij Reynisfjara het opkomen van de zon meemaken.

Het is buiten een paar graden onder nul, maar de bijbehorende wind zorgt voor een veel koudere beleving. Gelukkig kun je je op de koude kleden en hebben we er in onze auto al zeker geen last van. De huurauto is een grijze Nissan Qashqai, voorzien van alle luxe die je je maar kunt wensen. De auto heeft meer luxe te bieden dan onze privé auto. In deze tijd van het jaar is het vooral belangrijk dat de auto 4 wiel aangedreven is, en de banden voorzien zijn van spikes.

We zetten koers naar Reynisfjara. Onder een zwarte hemel waarin duizenden sterren oplichten gaan we de zonsopkomst tegemoet. Bijna ongemerkt verdrijft het blauw van de dag, het zwart van de nacht en vervagen langzaam de sterren. De zon staat nog ver onder de horizon maar drukt nu al zijn stempel op deze dag.

Tegelijkertijd met de stijgende verwachting van een mooie zonsopkomst stijgen donkere wolken tegen de steile kliffen bij Reynisfjara. Het beste alternatief om de zon op te wachten, is de 120 meter hoge boogrots Dyrhólæy. Hemelsbreed nog geen 5 kilometer maar qua weerbeeld een wereld van verschil.

De verschillende lagen van kleding die we aan hebben getrokken bewijzen hier hun nut. De koude wind dringt niet door. We zijn nog een half uurtje verwijderd van het moment dat de zon weer oog in oog met het IJslandse landschap zal staan. De luchten kleuren naar een mooi zacht roze tint. Met als decor de boog Dyrhólæy voor ons, en de in 1927 gebouwde vuurtoren achter ons zien we hoe de lucht snel veranderd van het zachte roze naar meer oranje en vervolgens naar rood.
De zon zelf blijft voor ons lang onzichtbaar door de bewolking aan de horizon. Langzaam trekt op plaatsen boven ons de lucht open en weten de eerste zonnestralen de bergtoppen van de Mýrdalsjökull achter ons te kietelen.

Vanaf onze hoge positie zien we dat de regenwolken bij de Reynisdrangar zijn opgelost. Voor de 5 kilometer hemelsbreed moeten we over de weg bijna 20 kilometer afleggen. Maar dat hebben we er graag voor over. Als we ongeveer 25 minuten later op het strand staan is het niet de mooie lucht die de show steelt. De “mooie” lucht is hier voornamelijk grijs en de wind probeert ons terug in de auto te blazen.

Het strand is mede door de wind en het hoge tij wel spectaculair. Meters hoge golven overspoelen keer op keer het strand en slaan woest op de torenhoge basaltkolommen. Terwijl het onnozele fotografen-stemmetje in mij telkens probeert om mij dichter naar de vloedlijn te laten lopen om daar de mooiste standpunten te kiezen weet een ander stemmetje mij te overtuigen dit vooral niet te doen. De golfslag op dit strand is nog onvoorspelbaarder dan het weer op IJsland. De mooiste foto’s maak je dicht bij de vloedlijn. Het zal dan echter niet lang duren voordat een woeste golf zonder te waarschuwen, je met harde hand terug het hoger gelegen deel van het strand op zal jagen. Of je het daarbij droog houdt hangt veel af van je reactiesnelheid.

Onwetendheid is vaak een groot goed. Verschillende bezoekers van Reynisfjara spelen door die onwetendheid echter met hun leven. Keer op keer moeten ze het op een rennen zetten om te ontsnappen aan de golven die onvoorspelbaar ver het strand op komen rollen.

Een van de bezoekers besluit de aan het strand gelegen basaltkolommen te beklimmen. Een idiote manoeuvre. Hij heeft met eigen ogen kunnen aanschouwen hoe hoog de golven op die kolommen beuken. Het duurt dan ook niet lang of de golven slaan woest over hem heen. Hij heeft geluk dat hij zijn evenwicht kan bewaren en voor de volgende golf die nog hoger is, weer veilig op het hoger gelegen strand weet te komen. Ik ben enigszins opgelucht als ik zie dat hij weer veilig op het strand staat. Even later kijk ik vol verbazing hoe hij opnieuw de basaltkolommen beklimt. De oceaan is daarvan niet gecharmeerd, en dit keer loopt het minder goed voor hem af. Een woeste golf slaat hard op de kust, en al is het maar voor even, de man verdwijnt in zijn geheel onder water. Letterlijk en figuurlijk druipt hij van het strand af. 1-0 Voor de oceaan.
We warmen even op in het Black Beach restaurant onder het genot van een bord heerlijke lamssoep en zetten koers terug naar het westen. In het donker zijn we naar het verste punt gereden, in het mooie daglicht van januari met een continu laagstaande zon rijden we weer terug.

Skógafoss wordt onze eerstvolgende stop. We treffen jammer genoeg niet een door sneeuw ommuurde waterval aan. IJspegels sieren de onderste helft van de waterval. Dat zou een mooie gelegenheid zijn voor het maken van wat detail foto’s, maar de waterval dicht benaderen is vandaag echt geen optie. De neerslaande nevel in combinatie met de lage temperaturen heeft hier een spekgladde vloer doen ontstaan. Natuurlijk hebben we wel onze sneeuwijzers meegenomen naar IJsland. Het zijn een soort overschoenen met metalen punten waarmee je meer grip op het ijs krijgt. Helaas liggen die sneeuwijzers nog in de koffer in onze blokhut. We schuifelen wel een beetje naar voren, maar zonder hulpmiddelen zal het niet lukken erg ver te komen.
We zien veel bezoekers die na weer eens gevallen te zijn kruipend hun heil verderop zoeken.

Tijdens ons allereerste bezoek aan IJsland was het een hele tour om bij de bovenzijde van de Skógafoss te kunnen komen. Een erg steil kronkelig zandpad vormde de route naar boven. Als ik aan dat pad denk schieten nog steeds de krampen in mijn kuiten of voel ik opnieuw de spierpijn waarmee ik nog dagen lang rond heb moeten lopen. De tweede keer dat we hier kwamen was er plots een knalrode trap. Ik weet nog dat ik die trap vergeleek met een erg lelijk litteken in het landschap. De rode verf had niets in te brengen tegen de IJslandse weersinvloeden, en niet veel later was het rood verdwenen ten voordele van roestbruin. Roestbruin wat in ieder geval beter integreerde met de kleur van het landschap.

Wij gaan de 400 treden van die trap naar de top maar eens trotseren. Onderweg realiseer ik me dat ik me te warm heb gekleed om deze trap te nemen. Te warm kleden is nog vermoeiender dan te koud kleden. Je gaat zweten wordt nat en koelt nog harder af. Als we boven aankomen, genieten we even van het uitzicht voordat we ons weer aan de 400 treden naar beneden wagen.

We stappen weer in de auto en rijden naar de enkele tientallen kilometers verderop gelegen Seljalandsfoss. Deze waterval vangt in de wintermaanden maar heel beperkt zonlicht. De combinatie van de lage temperatuur en het ontbreken van zonlicht geven mij hoop dat we hier een ijsspektakel aan zullen treffen. De waarheid is anders. De waterval is omgeven door een vaal groen/bruine massa. Een combinatie van winters gras en wat modder. Vanuit de auto kijken we naar de vandaag een beetje treurige Seljalandsfoss. Wellicht is het beter om de nabij gelegen Gljúfrabúi te bezoeken en te fotograferen.

Al een paar keer stond ik bij de Gljúfrabúi zonder de mogelijkheid de kloof te betreden. Telkens stond het water te hoog om de kloof waarin de waterval “huist” te betreden. Je mag hier praten over “huist”, want de betekenis Gljúfrabúi is, “Hij die in de kloof woont”. Een constructie van plastic zakken en regenbroek moet me dit keer door het hoge water zien te loodsen zonder dat ik natte voeten krijg. Die constructie kan ik al snel laten voor wat hij is. Het water staat vandaag zo laag dat je met een paar goede wandelschoenen en een paar passen door slechts enkeldiep water bij de waterval kunt komen. Het is even wachten op een filmploeg die hier opname maakt voor een videoclip voor een Schotse sing en songwriter.
Vlak bij de toegang in de kloof knoop ik een gesprek aan met de producer voor de clip terwijl de cameraploeg en de zangeres de kloof betreden. Na ongeveer 10 minuten komt het gezelschap doorweekt weer uit de kloof. De make-up van de zangeres is helemaal doorgelopen. Ik hoop voor hen dat het om een treurig lied ging.

Dan kan ik eindelijk de kloof betreden. Als je in die kloof wilt fotograferen is het belangrijk voldoende doekjes mee te nemen om zowel de camera als het objectief regelmatig droog te kunnen deppen.
Binnen in de kloof is er één plek waar je relatief droog kunt blijven. Dat weet ik nog van die keer dat ik hier stond in 1999. Op die plaats zet ik mijn fotospullen klaar waarna het schieten kan beginnen. Op deze plaats kom ik ook regelmatig terug om even de zaak droog te deppen voor een volgende ronde. Meestal houdt dat in dat je één foto tussen twee poetsbeurten in kunt maken.
Drijfnat maar tevreden met wat ik heb geschoten keer ik terug door de kloof naar de buitenwereld. Ik pel de natte kleding van mijn lijf en stap even later bijna droog, op mijn gezicht, haar en handen na, in de auto.

De Gluggafoss, een waterval ongeveer 20 kilometer van het plaatsje Hvolsvöllur wordt ons volgende doel. Een paar jaar geleden tijdens een van mijn fotografiereizen hing deze waterval vol met ijspegels. Ik hoop op een soortgelijke aanblik maar dan met mooier licht. Het mooiere licht is aanwezig, maar de hoeveelheid ijspegels is minimaal. Een beetje teleurgesteld lopen we naar de waterval. Die teleurstelling gaat over in een gevoel van diep geluk als we dichter bij de waterval komen. De pegels die er wel hangen zijn gigantisch. Ik zie zelfs mogelijkheden om achter die ijspegels te komen, al zal me dat wel koude en natte handen kosten en veel adrenaline opleveren. Net als bij de Skógafoss is ook het pad naar het onderste deel van de waterval spiegelglad.

Het zal zeker een probleem worden om te manoeuvreren achter de ijspegels. Ik betwijfel zelfs of ik er achter kan komen als ik mijn rugzak met fotospullen bij me houd. Ik kies voor mijn 16-35mm objectief dat ik op mijn camera plaats. De camerariem hang ik rond mijn nek en de camera stop ik wel achter mijn jas. Op die manier kan ik mij volledig concentreren op mijn balans en het vinden van houvast zonder me zorgen te hoeven maken dat mijn camera valt of ergens tegen aan botst.
Eerst staand, maar al snel kruipend en sluipend weet ik mij een weg tot achter de pegels te vinden. Voorzichtig om geen pegels kapot te stoten weet ik mij in de juiste positie te bewegen om de pegels te fotograferen. Ik zal snel moeten handelen nu de zon nog slechts een paar minuten verwijderd van de horizon is.

Ik kijk door de camera en kom er dan al snel achter dat die 16mm net te weinig groothoek biedt. Na al die moeite om hier te komen wil ik niet terug kruipen alvorens minstens een paar plaatjes te hebben geschoten. Bovendien ben ik bang dat het licht snel, te snel zal veranderen. Ik schiet toch wat plaatjes alvorens terug te kruipen naar mijn rugzak waar ik mijn objectief wissel om vervolgens terug te kruipen naar mijn stekje achter de ijspegels. Hoewel het verschil van 12mm naar 16mm erg klein is, maakt het voor mij het verschil tussen de opnames die ik kón maken, en de opnames die ik wilde maken.

Aangekomen op mijn stekje wring ik mij in allerlei bochten om de foto die ik in gedachten had te kunnen maken. Het grootste probleem is nu om te zorgen dat mijn benen niet voor, maar achter mij komen te liggen. Dat moet gebeuren in een zeer beperkte ruimte waarbij ik ook nog erg moet uitkijken dat ik mijn hoofdonderwerp, de ijspegels niet kapot stoot. Als de zon bijna is verdwenen laat ik mijn camera even zakken en geniet ik van het unieke uitzicht. De geheugenkaart is gevuld met een aantal foto’s die mij een tevreden gevoel geven.

Als ik in de auto wil stappen merk ik dat mijn broek toch wel erg nat is. Kruipen over dooiend ijs is niet alleen erg glad maar ook erg nat. Het water is tot op mijn huid binnengedrongen. De voorzienigheid heeft er voor gezorgd dat ik deze ochtend nog een reserve broek in de auto had gelegd. Die broek is wel een stuk dunner en minder winddicht, maar droog wint het altijd van nat. In de auto is een dunne broek natuurlijk ook maar een erg klein probleem. Met de stoelverwarming in de hoogste stand laat ik de warmte lekker inwerken op mijn lijf.

De uiteindelijke prijs betaal ik als we bij de Urriðafoss zijn. Het licht is zo mooi, het water zo blauw dat ik wel foto’s moet maken. Met een te dunne broek, geen handschoenen, want die zijn nat en bovendien zonder mijn muts, probeer ik de koude te trotseren. Ik kom er zo snel achter dat goede kleding onder deze omstandigheden erg belangrijk is. Zonder goede kleding houd ik het fotograferen niet lang vol. Niet veel later val ik dan ook verkleumd tot op het bot terug in de met verwarming uitgeruste stoel van onze luxe bolide. Met de verwarming op een voor mij hoge stand kom ik langzaam weer op temperatuur.

Het ultieme op temperatuur komen doen we als we terug bij ons huisje zijn in onze privé hotpot.

Na een dag met veel zon zijn de weergoden ons deze dag iets minder goed gezind. We zijn onderweg naar de Langjökull voor een excursie naar een aangelegde ijsgrot. Ik zelf heb me voornamelijk verheugd op de tocht over de gletsjer. Natuurlijk heb je daarbij een ideaal plaatje bij in gedachten. Een strak blauwe lucht, met hier en daar een mooie wolk met in de voorgrond de witte maagdelijke sneeuw met hier en daar een stuk uitstekend blauw ijs.

De ochtend werkt hier nogal ontnuchterend. Er hangt een nogal donkere lucht in de richting van onze bestemming. Voorlopig laten we dat onze stemming nog niet bederven. Het is nu nog droog, en het landschap nodigt uit tot fotograferen.

De eerste halte wordt Deildartungahver waar de heetste bron van IJsland zich bevindt. Meer dan honderd graden heet water komt hier uit de grond, maar wordt ook opgepompt voor de heetwatervoorziening van zowel Borgarnes als Akranes. Over een afstand van meer dan 70 kilometer wordt het water hier via pijpleidingen voornamelijk door de zwaartekracht getransporteerd.
De ochtend temperatuur en de ontsnappende stoom creëren hier een spookachtig en surrealistisch landschap.

Vanaf hier is het niet zo heel ver van de Hraunfossar, een waterval of beter gezegd meerdere watervallen die vanonder het lavaveld over een lengte van 900 meter op verschillende plaatsen uit de wand tevoorschijn komt en in de rivier Hvítá stroomt. De warme herfstkleuren in combinatie met het koude wit blauwe water vormen een combinatie van een onbeschrijfelijke schoonheid.

Slechts met tegenzin verlaten we de waterval om op tijd bij de start van de ijsgrot excursie te zijn.

Ondanks dat we buiten het seizoen zijn is het bij het startpunt in Húsafell erg druk met mensen. Helaas is ook de plek waar ik wilde lunchen vanwege het seizoen al gesloten. Ze lopen hier dus veel omzet mis. De voorzienigheid heeft er voor gezorgd dat we in de bus nog een en ander aan eten hebben liggen zodat we niet met een lege maag aan de excursie hoeven te beginnen.

De tocht begint met een toerbus over een stuk van de Kaldialur route. Een mooie binnenlandtocht met een erg slecht wegdek. Bij de hut van de Langjökull stappen we al uit in de sneeuw en via de hut in de speciale 8wiel aangedreven bus die ons naar de ijsgrot zal brengen.

De sneeuw raast om de bus zodat het uitzicht zich beperkt tot wat we binnen de bus kunnen zien. Aangekomen bij de grot moeten we gefaseerd naar binnen. Het is te koud en de wind te hard om langer dan noodzakelijk buiten te blijven staan. Eenmaal in de grot en daarmee uit de wind is het bij ongeveer 0 graden goed uit te houden. De excursie is leuk, maar ook niet meer dan dat. De mooiste stukken zijn die waar ze tijdens het graven door een gletsjerspleet heen moesten werken. De natuurlijke structuren zijn vele malen mooier dan wat door mensenhanden is vervaardigd. We hadden natuurlijk pech met het weer. Hoeveel mooier zou het zijn geweest als we zicht gehad hadden over de gletsjer met zijn mooie ijsformaties. Die formaties houd ik dan maar tegoed voor een volgend bezoek.

De terugrit naar de hut gaat op dezelfde manier als de heenweg. Het is erg jammer dat we onderweg niet een paar stops kunnen maken om de gletsjer te kunnen fotograferen.

Voor dat laatste hebben we slechts weinig tijd als we moeten overstappen in de bus die ons weer terug naar Húsafell brengt.

Tijdens het terugrijden naar ons huis hebben de ruitenwissers maar weinig rust.

De laatste dag dat we nog onderweg zijn in IJsland Vanaf vanmiddag zitten we in Reykjavik, en donderdagmiddag vliegen we weer naar huis. Het enige verplichte deel van de route is een bezoek aan de Blue Lagoon. Het is niet mijn favoriete onderdeel van deze tour maar daarover later meer.

Vanaf Selfoss rijden we via Eyrarbakki naar Krysuvik. Onderweg pikken we nog even Strandarkirkja mee. Een mooi gelegen kerkje dat werd gebouwd door vissers die door hulp van hogerhand wisten te ontsnappen aan de verdrinkingsdood gedurende een zware storm.

Ik loop de trappen naar het kerkje op en kijk even achterom. Vanaf de trap kan ik net over de dijk kijken. Wat ik te zien krijg moet even op mijn inwerken. Honderden vogels vliegen in een zwerm om elkaar heen. Onder de zwerm spat water omhoog. Het duurt even maar dan realiseer ik me dat het een kolonie Jan van Genten is die op vis jaagt. De Jan van Gent verandert zich zelf bijna in een raket die met hoge snelheid in het water duikt wat het opspattende water verklaart.

Mijn camera heb ik in de bus laten liggen, maar ik weet in een paar stappen bij de bus te komen, mijn rugzak te grijpen en naar de dijk te rennen. Normaal gesproken ben ik een rustige fotograaf, maar in dit geval is het alsof ik een mitrailleur in mijn handen heb. Klik klik klik klik. Het gaat zo snel door dat ik mijn camera die niet echt voor dit doel is gebouwd mijn enthousiasme niet kan bijhouden. Zoals een mitrailleur zo af en toe de lopen moet laten koelen moet de grote hoeveelheid data zo af en toe worden verwerkt door de elektronica in mijn camera.

Omdat mijn laptop op zijn beurt die grote hoeveelheid data niet makkelijk kan verwerken heb pik ik maar gewoon twee foto’s uit de serie die vandaag mijn blog mogen sieren.

Het is maar goed dat ik hier niet alleen ben want dan was de kans groot dat ik nog langer in de regen zou blijven staan in de hoop dat de kolonie nog wat dichter bij zou komen zodat ik een beter shot zou kunnen maken van de vele waterbommen die hier neer regenen.

Hoewel niet iedereen het met me eens is ben ik enorm blij met de donkere wolken bij Krýsuvík. De zon die aan de andere zijde staat licht het landschap op en maakt de wolken nog een paar gradaties donkerder. Voor mij zijn dit de mooiste fotomomenten waar geen blauwe lucht tegenop kan.

Na al dat geweld komen we aan in een veel te drukke Blue Lagoon waar nu ook het publiek 10 euro entree moet betalen, en het zwemmen 50 euro kost. Met speciaal gekleurde bandjes wordt aangegeven wanneer je het water mag betreden wat soms tot wachttijden van meer dan twee uur kan leiden. Gelukkig hebben wij van tevoren gereserveerd en krijg ik het zelfs voor elkaar dat mijn groep al om 12:00 uur het water in mag in plaats van om 12:40.

Het uitkijkplatform is gesloten, en het bruggetje waarvandaan je altijd zo mooi kon fotograferen is gesloten. De Blue Lagoon is duidelijk uit zijn jasje gegroeid en kan de steeds groter wordende stroom bezoekers niet meer verwerken. Het is jammer, maar wel de realiteit. Waar een paar jaar geleden visserij nog de grootste bron van inkomsten was is het nu het toerisme.

Voor de toerist zoals mij die hier al ruim 15 jaar komt is het even slikken. IJsland is niet langer “ons geheim”. We moeten het land delen met velen en hopen dat de IJslanders het toegenomen toerisme in goede banen weet te leiden zodat het bezoeken van dit eiland een unieke belevenis blijft.