De dag begint somber. De zon laat zich niet zien, en er staat een koude harde wind. We zijn nog maar een klein stukje op weg als het begint de sneeuwen. Tegen beter weten in neem ik de afslag naar Dyrhólæy. Het is de eerste fotostop van deze dag, maar gezien de weersomstandigheden ben ik bang dat er weinig te fotograferen valt.
Het valt niet mee om je camera stabiel te houden. Zelfs met statief is het oppassen geblazen, want iedere windstoot kan je statief zo tegen de grond gooien.
Het duurt dan ook niet lang voordat we allemaal weer in de bus zitten en verder gaan. We hoeven maar een paar kilometer te rijden, maar door de sneeuw en het wel zeer beperkte zicht komen we niet zo snel vooruit. Het zicht is vaak niet meer dan een kleine 10 meter.
Als we vlak bij Reynishverfi zijn zien we door de sneeuw een aantal paarden die dapper stand houden tegen de extreme omstandigheden. Tijd om die stoere houding van dit sterke dier op de foto vast te leggen.

Aangekomen bij het strand is de wind alleen maar toegenomen. De wind, gevangen door de Reynisfjall, blaast vanuit alle hoeken. Het zicht varieert van 1 tot soms 5o meter. De sneeuw wordt door de wind met hoge snelheden tussen de rotsen geblazen wat een surrealistisch landschap oplevert. Af en toe zie je vaag de contouren van een van onze medereizigers, maar steeds vaker zie je alleen een witte muur van sneeuw. Deze kans om op het strand te kunnen zijn laten we ons niet ontnemen.
We zijn hier op een gunstige tijd. Het water staat redelijk laag zodat de grot toegankelijk is. Het is alleen jammer dat ik van onze fotografen alleen Jan kan vinden die met mij mee naar de grot gaat. Beschut voor de wind door de grot is het redelijk fotograferen. Een enkele ijspegel siert het plafond, en heel af en toe is een van de pilaren van de Reynisdrangar zichtbaar.

Als we terug naar de bus willen gaan zie ik een krab ondersteboven in de sneeuw liggen. Ik neem aan dat hij het extreme weer niet heeft overleefd, maar als ik hem omdraai zit er toch nog beweging in zijn scharen. Als ik de bodem afspeur zien we steeds meer krabben die hun uitstapje naar deze grot waarschijnlijk niet gaan overleven

Om te tanken, de inwendige mens te versterken en de sneeuwstorm uit te zitten rijden we verder naar Vík. De sneeuwbuien worden alleen maar erger zodat ik regelmatig niet harder kan rijden dan een schamele 10 kilometer per uur. Anders gezegd, we komen terecht in een Whiteout. Een situatie van helderheid die je kunt ervaren bij een combinatie van een besneeuwde ondergrond in combinatie met een dichtte sneeuwbui waarbij alles om je heen in een gelijk helder wit veranderend waarbij de horizon verdwijnt en bodem en lucht naadloos in elkaar overgaan. Er zijn geen contouren en geen schaduwen. Je zit in een lege oneindige witte ruimte wat enorm desoriënterend werkt. Afremmen, en hopen dat als er verkeer achter je rijd ze het zelfde idee hadden.

Volgens de bediende van de benzinepomp is de situatie ongeveer 10 kilometer verderop totaal anders. Na wat te hebben gegeten en getankt gaan we dan ook vol goede moed weer op pad. Die 10 kilometer waren enigszins optimistisch weergegeven. Pas na een kleine 50 kilometer krijgen we weer een beetje zicht op het landschap.
De kleine paaltjes bij Laufskálavarða contrasteren mooi met de witte sneeuw. De gelegenheid voor een korte fotostop.

Er is weinig onderscheid te maken tussen de verschillende landschappen. Het anders mooi met groen mos bedekte Elhdraun is nu bijna aan het zicht ontrokken door een witte pak sneeuw. Het geeft wel de gelegenheid voor “andere” fotoos.

Net als we dan denken dat de volgende stop hoogstwaarschijnlijk het hotel zal worden slaat het weer enigszins om. We rijden net voorbij de waterval Þvera, en zetten de bus aan de kant. De laatste fotostop voor vandaag.

Erg vaak mocht ik getuigen zijn van de uitbarsting van de uitbarsting van de geiser met de naam “Strokkur” die niet ver van de beroemdste Geiser ter wereld. Geiser is eigenlijk de soort naam. Geiser is afgeleid van het IJslandse werkwoord að gjósa dat vrij vertaald spuiten of opborrelen betekend. De beroemdste geiser heet eigenlijk Stóri Geysir.

Zoals ik al zei, al vaak heb ik er gestaan, heel vroeg in de ochtend, laat in de middag, in de regen, bij ijskoude wind, geheel bewolkt maar ook bij prachtig weer.

Wat altijd opvalt is het aantal mensen dat gewapend met de camera in de hand probeert het moment van de uitbarsting vast te leggen, en de teleurgestelde gezichten als ze het moment net hebben gemist, of de foto verre van scherp is.

In de 8 tot 15 minuten dat je moet wachten tussen de uitbarstingen (al kan het soms ook slechts een minuutje of een paar seconden zijn) zie je de toeschouwers met hun camera in de aanslag klaarstaan. Al na een paar minuten zie je dan de verbeten gezichten omdat zo’n camera dan toch wel erg zwaar wordt. Van die gezichten zou je volgens mij ook een prachtige reportage op zich kunnen maken.

Maar goed, op het korte moment dat dan de aandacht verslapt barst net de geiser uit en moet je vervolgens weer afwachten op de volgende uitbarsting.

Hoe kun je het in 1 keer goed doen?

Wat heb je nodig?

• Een handmatig te bedienen camera, bij voorkeur een spiegelreflex
• Een groothoek lens als je niet te veel mensen voor je in beeld wilt hebben
• Een draadontspanner
• Een goed statief

Wat zijn de valkuilen?

• De eerste valkuil is je autofocus. Hoe goed deze ook is, op het moment van de uitbarsting wordt je beeld plots gevuld met een gigantische in beweging zijnde watermassa. 
• De tweede valkuil is je belichting. Je camera zal de witte waterzuil verkeert implementeren en deze als een grauw grijze massa weergeven. Je zult je belichting dus of moeten vastzetten, of van te voren corrigeren. Vastzetten is hierbij de beste optie.
• De derde valkuil is de windrichting. Je zult niet de eerste zijn die bij het uitbarsten van de Strokkur zich plots terug vind in een grote wolk stoom, of wordt getrakteerd op een douche.

Ga als volgt te werk:

• Zoek een mooi plekje op waarvandaan je denkt dat je de mooiste foto kan maken. Let hierbij ook op de windrichting, want op een douche ook al is die warm zit niemand te wachten.
• Stel je statief op en plaats daarop je camera.
• Zet je vibratie reductie uit
• Stel je camera in op M (Manual)
• Stel de camera in op meerdere beelden per seconde
• Bepaal het diafragma dat je wilt gebruiken om voldoende scherptediepte in je beeld te krijgen
• Zet je autofocus uit en stel handmatig scherp
• Kies de sluitertijd die je een goede belichting oplevert. (Maak een testopname)
  • Zolang de lichtomstandigheden gelijk blijven zal dit een goed belichte waterzuil opleveren.
• Afhankelijk van het effect dat je wilt bereiken zal de sluitertijd moeten worden gewijzigd. Wil je een zuil die statisch perfect stil staat zul je een sluitertijd van minimaal 1/500 seconden moeten kiezen. Als je dit niet haalt kun je de ISO waarde hoger zetten. 
• Sluit een draadontspanner aan.

Je camera is nu goed ingesteld, en je hoeft alleen maar te wachten op het juiste moment om de eruptie of in 1 enkel beeld, of meteen in een serie vast te leggen. 

Als de weersomstandigheden mee zitten kan dit bovenstaand beeld opleveren.

Of probeer het eens met tegenlicht

De complete serie waaruit deze opname kwam

Een langere sluitertijd levert vaak een verrassend resultaat op. dit was 1/8 seconde

Een flitser zorgt voor weer een ander effect

Vond je het artikel leuk/leerzaam laat dan gerust een reactie achter, of deel de link op je facebook of twitter.

 Wat heb je nodig:

• Een camera, bij voorkeur een spiegelreflex.
• Een stevig statief.
• Een reserve accu.
• Draadontspanner of mogelijkheid voor timer opname.
• Een groothoek objectief. (zoomstand bij voorkeur rond de 20mm omgerekend naar full frame).
• Zaklamp met roodfilter.

De lichtintensiteit van het noorderlicht is meestal erg laag. Hierdoor werk je meestal met sluitertijden van 15 seconden of langer. Door gebruik te maken van een draadontspanner, afstandbediening of zelftimer voorkom je beweging van de camera. Het noorderlicht bevindt zich op een afstand van minimaal 60 tot 100 kilometer. Om het noorderlicht scherp in beeld te krijgen is het dus belangrijk dat je de camera/het objectief instelt op de afstand oneindig, meestal aangegeven door het ∞ symbool.

Bij vaste brandpunt objectieven staat dit teken vaak aan het einde van de lensaanslag. Bij modernere en zoom objectieven kun je vaak aan dit teken voorbij draaien waardoor je foto’s onscherp zullen zijn. Kijk daarom overdag wat je echte “oneindig” is. Bij het instellen in het donker gebruik je de zaklamp met roodfilter. Zonder roodfilter zullen je ogen (en die van je mede fotografen) steeds opnieuw moeten wennen aan het donker. Het roodfilter is dus niet alleen voor jezelf, maar ook voor je mede fotografen een belangrijke tool.

Schiet bij voorkeur in RAW. Het eindresultaat heeft meestal nog wat bewerking nodig. Dat gaat vanuit RAW beter dan vanuit JPG.

Meestal is het koud tot erg koud als je de Aurora fotografeert. Accu’s zullen dan eerder hun werking stoppen. Zorg dat je een reserve accu op een warme plek bij je hebt zodat je kunt wisselen. De accu die je uit je camera haalt zal na opwarming ook weer een stuk capaciteit terugkrijgen zodat je hiermee ook weer kunt fotograferen.

Enkele uitgangspunten voor het fotograferen van de Aurora Borealis:

• Zet ruisonderdrukking bij lange sluitertijden op “Aan”.
• Zet “Vibratie reductie” / “Anti shake” op camera of objectief uit.
• Schakel autofocus uit Plaats de camera op een stevig statief.
• Verwijder alle filters van het objectief
• Kies als ISO beginwaarden 800.
• Stel de witbalans in op 5500.
• Gebruik de grootste diafragmaopening of 1 stapje daaronder.
• Stel de Sluitertijd in op 15 seconden.
• Stel scherp op oneindig.
• Gebruik een draadontspanner of timer en druk af.
• Beoordeel de foto en stel eventueel de sluitertijd of ISO waarde bij.

Zorg ervoor dat je blindelings de bediening van de camera kunt uitvoeren. Oefen dit ruim van te voren. Weten hoe je camera werkt is belangrijk als je geen moment wilt missen. Dat geld ook voor het monteren van je camera op het statief. Zorg ervoor dat je weet hoe het werkt zodat je in het donker en de koude niet hoeft te prullen. 

Geniet van het spektakel en kijk ook regelmatig goed om je heen. Het noorderlicht kan van alle kanten op komen zetten.

Enkele interessante links:

• Spaceweather
• Poollicht
• Poollicht info