Wat heb je nodig:

• Een camera, bij voorkeur een spiegelreflex.
• Een stevig statief.
• Een reserve accu.
• Draadontspanner of mogelijkheid voor timer opname.
• Een groothoek objectief. (zoomstand bij voorkeur rond de 20mm omgerekend naar full frame).
• Zaklamp met roodfilter.

De lichtintensiteit van het noorderlicht is meestal erg laag. Hierdoor werk je meestal met sluitertijden van 15 seconden of langer. Door gebruik te maken van een draadontspanner, afstandbediening of zelftimer voorkom je beweging van de camera. Het noorderlicht bevindt zich op een afstand van minimaal 60 tot 100 kilometer. Om het noorderlicht scherp in beeld te krijgen is het dus belangrijk dat je de camera/het objectief instelt op de afstand oneindig, meestal aangegeven door het ∞ symbool.

Bij vaste brandpunt objectieven staat dit teken vaak aan het einde van de lensaanslag. Bij modernere en zoom objectieven kun je vaak aan dit teken voorbij draaien waardoor je foto’s onscherp zullen zijn. Kijk daarom overdag wat je echte “oneindig” is. Bij het instellen in het donker gebruik je de zaklamp met roodfilter. Zonder roodfilter zullen je ogen (en die van je mede fotografen) steeds opnieuw moeten wennen aan het donker. Het roodfilter is dus niet alleen voor jezelf, maar ook voor je mede fotografen een belangrijke tool.

Schiet bij voorkeur in RAW. Het eindresultaat heeft meestal nog wat bewerking nodig. Dat gaat vanuit RAW beter dan vanuit JPG.

Meestal is het koud tot erg koud als je de Aurora fotografeert. Accu’s zullen dan eerder hun werking stoppen. Zorg dat je een reserve accu op een warme plek bij je hebt zodat je kunt wisselen. De accu die je uit je camera haalt zal na opwarming ook weer een stuk capaciteit terugkrijgen zodat je hiermee ook weer kunt fotograferen.

Enkele uitgangspunten voor het fotograferen van de Aurora Borealis:

• Zet ruisonderdrukking bij lange sluitertijden op “Aan”.
• Zet “Vibratie reductie” / “Anti shake” op camera of objectief uit.
• Schakel autofocus uit Plaats de camera op een stevig statief.
• Verwijder alle filters van het objectief
• Kies als ISO beginwaarden 800.
• Stel de witbalans in op 5500.
• Gebruik de grootste diafragmaopening of 1 stapje daaronder.
• Stel de Sluitertijd in op 15 seconden.
• Stel scherp op oneindig.
• Gebruik een draadontspanner of timer en druk af.
• Beoordeel de foto en stel eventueel de sluitertijd of ISO waarde bij.

Zorg ervoor dat je blindelings de bediening van de camera kunt uitvoeren. Oefen dit ruim van te voren. Weten hoe je camera werkt is belangrijk als je geen moment wilt missen. Dat geld ook voor het monteren van je camera op het statief. Zorg ervoor dat je weet hoe het werkt zodat je in het donker en de koude niet hoeft te prullen. 

Geniet van het spektakel en kijk ook regelmatig goed om je heen. Het noorderlicht kan van alle kanten op komen zetten.

Enkele interessante links:

• Spaceweather
• Poollicht
• Poollicht info

Sinds vanmorgen is het boek ‘Ode aan IJsland’ weer te downloaden in de iBook store van Apple. Een preview van het boek is in de iBookstore gratis te downloaden. Ipad gebruikers kunnen hier klikken.

Naast de gepubliceerde foto’s heb ik natuurlijk nog een redelijk gevuld archief met foto’s van IJsland die niet in het boek paste qua inhoud of gewoon vanwege de beperking in ruimte. Een van die foto’s is van een waterval waar 99% van de bezoekers aan IJsland aan voorbijgaan. Toch is hij redelijk makkelijk te bereiken. Hij ligt niet ver van de Skógafoss en net als bij de Seljalandsfoss kun je er achter langs wandelen. 

Kvernufoss

Vandaag is de officiële release van mijn boek ‘Ode aan IJsland’ voor de iPad. Ik heb met veel plezier gewerkt aan het omzetten naar het digitale formaat. Het gaf me de gelegenheid enkele niet eerder gepubliceerde foto’s toe te voegen.  Het boek bevat dan ook ruim 30 extra niet eerder gepubliceerde foto’s. 

Het digitale exemplaar is te koop voor € 14,99 in Apple’s  iBookStore waar je eerst een gratis preview kunt downloaden.

De iBookStore

Een van de foto’s die is toegevoegd aan het iBook de Goðafoss in noord IJsland

Enkele reacties die ik mocht ontvangen voor het gedrukte exemplaar:

Felicitaties zijn op hun plaats, veel zelfs. Het is een prachtig, harmonieus boek inclusief de soms bijzondere teksten. Het is een Ode, een beleving, een hartstocht, waard om te hebben. Gelardeerd met bijzondere platen neemt het boek en zijn verteller mij mee diep in het hart van dat eiland, langs watervallen en ruw gebergte, langs rauwe kusten en soms lieflijke momenten.
Ik geniet van ieder moment als ik het boek ter hand pak.

“Ode an IJsland” is zeker een ode aan IJsland. Het laat mij de warmte weer herleven welke ik heb gevoeld tijdens mijn reis naar IJsland in 2011. De foto’s stralen de warmte uit en met de beschrijvingen is het helemaal compleet. Het is een boek dat IJsland spreekt.

Een supermooi boek! Geweldige fotografie waardoor zelfs ik, koukleum van de eerste orde, bijna naar IJsland zou willen gaan. De teksten zijn poëtisch te noemen, Een gletsjer is geen ding van veel ijs meer, maar een levend, sprookjesachtig wezen. Een boek om vaak in te kijken.

Boek reeds ontvangen en ademloos bekeken. Was weer even helemaal terug in 2010 toen je onze gids was.Als ik een klein puntje van kritiek mag geven , maar dat is persoonlijke smaak, vind ik het jammer dat je het water te veel hebt verneveld waardoor het geluid wegvalt als een foto ziet. Bij de foto`s waar je dit niet gedaan hebt hoor je het water gewoon stromen als je er naar kijkt.
Maar dit terzijde, complimenten.
Het is een prachtig boek geworden vol herinneringen aan de reis.
Prachtige foto’s en mooi geschreven!
Leuk om de bijzondere plekken van IJsland terug te zien in het boek.

Deze week je boek ontvangen.
Proficiat, mooie foto’s, mooie teksten en mooi vorm gegeven.
Ik noem een paar foto’s.
Pagina 109: Prachtig, het noorderlicht met de maan op 1 foto.
Pagina 153: Sprookjesachtig mooi met die kleuren van het gras en de paarden.
De foto’s zijn met zorg gemaakt en stralen de liefde voor IJsland uit.

Wat een geweldige foto’s. Je bent een topfotograaf.
We zijn erg onder de indruk van je mooie boek en verheugen ons enorm om al dit moois “live” te mogen gaan aanschouwen.

Bij thuiskomst vandaag vond ik je boek op de deurmat. Ik heb het meteen helemaal doorgebladerd en viel van de ene verbazing in de andere. Wat een schitterende foto’s en wat een mooie teksten. En dat maar liefst 160 pagina’s lang! Ik ben onder de indruk.
IK WIL OOK NAAR IJSLAND!
Nog even dromen en sparen maar we gaan er zeker een keer naar toe.
Gerry, mijn complimenten voor dit prachtige boek. En ook aan Ans voor de mooie lay-out.

Na een goed en stevig ontbijt in het Fosshotel bij Skaftafell beginnen we aan de reis terug naar Keflavik vanwaar we morgenvroeg terug naar huis vliegen. Naast de bagage en fotoapparatuur gaan we terug met de mooie herinneringen aan een geslaagde fotografie reis, de volle geheugen kaartjes en natuurlijk een stukje extra kennis omtrent fotografie.

Onderweg terug naar het westen hebben we nog enkele fotostops waarvoor we af en toe de zware elementen moeten trotseren. Zo worden we blootgesteld aan regen, hagel, sneeuw, harde koude wind, hier en daar wat zonnestralen maar vooral aan het zich steeds veranderende landschap van IJsland. Telkens als het licht veranderd zoeken we naar een goede plek om te stoppen en foto’s te maken voordat we door een van bovengenoemde weersomstandigheden terug de bus in worden gejaagd.

Een dun laagje sneeuw, het bruine gras en de grote rotsen zorgen voor een bijna buitenaards landschap bij onze eerste fotostop.

Sneeuw en hagel houden ons vervolgens binnen in de warme bus tot aankomst bij Hjörleifshöfði. Voor een kort moment breekt de zon door en zet IJsland in vuur en vlam. Helaas niet lang genoeg voor het maken van foto´s. Nog voordat ik de bus stil kan zetten is de zon alweer achter de wolken verdwenen.

Een stukje verderop weet de zon de wolken weer voor een korte tijd te verjagen. We hebben ondanks de zware wolken een klein stukje zicht op de Mýrdalsjökull. Door de zon lijken de wolken bijna zwart.

Bij Skogafoss proberen we nog een keer de regenboog in de waterval vast te leggen. Heel af en toe weet de zon door het wolkendek te priemen. Het is maar net genoeg voor een hele flauwe regenboog die met de camera vrijwel niet vast te leggen is. Een plas water zorgt gelukkig voor een iets andere blik op de waterval.

Wat later in de middag komen we aan bij Gunuhver, een hete bron vlak bij de Reykjanes energie centrale. De wind waait gelukkig in de goede richting. Hoe vaak heb ik hier al niet gestaan dat de uit de grond ontsnappende naar rotte eieren ruikende stoom recht in mijn gezicht blies. Nu waait de stoom naar opzij weg zodat je de camera kunt opstellen zonder jezelf in een Turks stoombad te wanen.

De vuurtoren “Reykjanesviti” staat eenzaam boven de door stoom omgeven rotsen wat op zich ook weer een mooi plaatje oplevert.

De laatste foto stop onderweg naar ons hotel is bij Reykjanesta waar de golven met ongelooflijke kracht tegen de kust beuken. De koude harde wind doet enorm zijn best ons terug de bus in te jagen. Maar wij houden dapper stand en genieten van deze beleving waar wind, water, wolken en zon ons een continue wisselend landschap voorschotelen.

Aan alles komt een eind, en zo ook aan onze fotografie reis langs de zuidkust van IJsland. Het was vaak afzien, maar vooral enorm genieten van de IJslandse elementen en ingrediënten die dit eiland zo bijzonder maken.

We hangen nog in de lucht als we onze eerste indrukken van winters IJsland krijgen voorgeschoteld. IJsland lijkt vanaf hier een vlak en eenkleurig landschap. De bergen zijn verworden tot kleine hoopjes die alleen zichtbaar zijn door de schaduwrandjes van een al vroeg laagstaande zon. Het enthousiasme om over een paar minuten alweer op dit mooie witte IJsland te kunnen wandelen begint zich steeds meer meester van mij te maken.

Verder naar het westen wordt de hoeveelheid sneeuw steeds minder. Vanuit de lucht is het moeilijk te orienteren waar we precies zitten. De markante berg die net boven Selfoss ligt geeft weer wat houvast. Een spierwitte top, maar vanaf de flanken alleen nog maar zwart en aan de voet van de berg het bruin goude winterse IJsland.
Aangekomen bij Kevlavik is de sneeuw dan ook bijna helemaal verdwenen. Het is een mooie zonnige dag en deze dag is het dan ook zeker waard een bezoek te brengen aan Krysuvik. Ik vind het altijd een mooie kennismaking met IJsland. Het oerlandschap komt hier duidelijk naar boven, en de immense krachten die hier diep onder de grond plaatsvinden manifesteren zich op een indrukwekkende manier aan het oppervlak.

Vanaf Krysuvik moeten we nog een behoorlijk stuk rijden voor ons eerste hotel. Hotel Anna, iets voorbij de Seljalandsfoss wordt de komende drie dagen onze uitvalsbasis. Na het diner wordt er nog even wat nagepraat maar al snel ligt iedereen op een oor. Morgen hebben we een drukke dag.

Op de route naar onder andere Gullfoss en Geysir ligt het kerkje van Skalholt. Een mooie plek om deze dag te beginnen. Skalholt was vroeger het culturele centrum van IJsland en verdient alleen al daarvoor een bezoek. Het is zondag, en als we aankomen horen we het koor zingen. Helaas, er is een mis gaande dus kunnen we enkel het kerkje van de buitenzijde bewonderen en fotograferen. Dat veranderd als er even later iemand komt en ons verteld dat er op dit moment slechts wordt geoefend door het koor en dat we welkom zijn om te komen kijken. We nemen die uitnodiging natuurlijk aan. Even later luisteren we naar het koor dat mede dankzij de mooie akkoestiek van de kerk een geweldig en origineel geluid laat horen. Ik ben zelf geen kerkganger, maar geniet van hetgeen het koor ons laat horen. De mooie lichtval van de glas in lood ramen schetsen een mooi decor voor dit geheel.

Als opwarming voor wat straks gaat komen nemen we ook tijd voor het in beeld brengen van de Faxi. Een iets onbekendere maar daardoor niet minder mooie waterval. Faxi (Paardenmanen) is voor vele een eerste kennismaking met lange sluitertijd fotografie. Statieven worden opgezet, filters worden voor de lens gedraaid, en poetsdoekjes halen de steeds terugkerende waterdruppetjes weer van de filters weg. Na iedere foto moet worden gecontroleerd of het filter nog wel droog was. Een nat filter geeft een vervelend effect op je eindresultaat. Natuurlijk kan het ook creatief worden ingezet, maar dat is weer een ander verhaal.

Ons volgende doel is het geiser gebied met als enige echt werkende geiser de Strokkur. Er staat een stevige wind en de lucht is staalblauw. Voldoende ingredienten om tot een goed resultaat te komen van het fotograferen van een “Strokkur eruptie”.

Als we bij Gullfoss aankomen is de stevige wind veranderd in bijna storm. IJskoude wind vanuit de binnenlanden striemt in onze gezichten. Het is bijna onmogelijk tegen de wind in te lopen zonder dat of je capuchon of je muts van je oren vliegt. Soms zelfs beide. De nevel die vanaf Gullfoss tot bijna de parkeerplaats opwaait lijkt bijna als hagel in je gezicht te slaan. Het is zaak je camera in orde te maken met je rug naar de waterval, te wachten op een windluw moment je om te draaien en dan snel de compositie te maken en af te drukken. Vanaf het hoger gelegen uitzichpunt is het makkelijker te fotograferen, al moet je wel zorgen dat je goed schrap tegen de ijskoude wind gaat staan. Maar het uizicht is onvergetelijk.

Terwijl de wind hard aan onze Toyota rukt en probeert om ons van de weg te duwen naderen we Thingvellir. Ook een interresante plek zowel qua IJslandse cultuur als in fotografisch opzicht. We staan kort stil bij de cultuur maar gaan dan op pad voor de mooie plaatjes. Een enigzins winters landschap met ijspegels en bijna dichtgevroren riviertjes strekt zich voor ons uit. Een plek waar je wel een hele dag kunt rondlopen en steeds nieuw motieven kunt vinden. Als afsluiter van Thingvellir lopen we naar de Oxarafoss. Een waterval die prachtig over de randen van de kloof naar beneden stort. Ook hier weer veel ijspegels en nog maar een klein stroompje water wat ook weer mooie platen oplevert.

Tijdens het diner in Guesthouse Anna gaat mijn Noorderlicht alarm af. Een KP index van 7. Vanmorgen had ik al gehoord dat 5 werd verwacht, wat opzich al redelijk hoog is. Even later horen we van een van de medewerkers dat het noorderlicht zichtbaar is. We zitten net aan de koffie, maar die mag van iedereen koud worden. Uit de kamers worden de camera’s en statieven tevoorschijn gehaald en niet veel later staan we met zijn allen buiten ons te vergapen aan het noorderlicht. Op mijn voorstel om met zijn alle naar de Seljalandsfoss te rijden wordt enthousiast gereageerd. Nog geen 10 minuten later zijn we onderweg. Op de Seljalandsfoss na, welke in de avonduren in de spotlights wordt gezet is het aardedonker. Het resultaat is dat je overal wel ooh’s en aah’s hoort, maar je bijna niemand ziet. Slecht de rode en groene led lampjes die aangeven dat er weer een vastgelegde Aurora Borealis wordt weggeschreven naar de geheugenkaart van de camera verraad de aanwezigheid van de medefotografen.

Ongeveer anderhalf uur later verdwijnen we verkleumd maar voldaan terug in onze Toyota Hiace. We genieten nog na van wat we hebben gezien en luisteren ondertussen naar het lied Aurora van de IJslandse zangeres Björk. Terug bij het hotel verdwijnen vele meteen naar binnen naar hun kamers om op te warmen en te gaan slapen. Slechts enkele die hards blijven buiten nog nagenieten van het langzaam verdwijnende noorderlicht. Even later is het weer stil in het hotel.